Roboty budowlano-montażowe.

Uzyskujemy odszkodowania z umów ubezpieczeniowych dotyczących ryzyk budowlano-montażowych, jak i pomagamy w gwarancjach ubezpieczeniowych.

W ubezpieczeniu tym ochroną objęte są roboty budowlano-montażowe stanowiące przedmiot kontraktu wraz z zadeklarowanymi w sumie ubezpieczenia, znajdującymi się na terenie budowy, wyszczególnionymi w kontrakcie materiałami, maszynami, urządzeniami oraz innymi częściami, które w ramach robót budowlano-montażowych są przeznaczone do wbudowania lub zamontowania.

Ubezpieczenie to obejmuje również odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone osobom trzecim powstałe w trakcie trwania okresu ubezpieczenia. Szkody te muszą występować w bezpośrednim związku z ubezpieczonymi robotami budowlano-montażowymi, na terenie budowy lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie, do których naprawienia ubezpieczający jest zobowiązany w myśl powszechnie obowiązujacych przepisów prawa. Ubezpieczenie to może również dotyczyć utraconego zysku.

…..tyle w teorii… lecz w razie wystąpienia szkody mogą pojawić się problemy z otrzymaniem odszkodowania w szczególności, gdy dojdzie do dużych szkód czy katastrofy budowlanej.

Na co zwrócić uwagę?

Najczęściej spotykanymi sytuacjami w przypadku ubezpieczeń ryzyk budowlano-montażowych są zaniżone odszkodowania. Ich wysokość weryfikowana jest przez ubezpieczyciela (najczęściej przy pomocy ekspertyz firm zewnętrznych). Zaniżenie to polega między innymi na odrzuceniu kosztów planu naprawczego, jego błędnej kwalifikacji, błędnego wyliczania korzyści z uszczerbku (compensatio lucri cum damno).

W przypadku katastrofy budowlanej PINB wydaje decyzję która dla dalszych prac wymaga: zabezpieczenie obiektu budowlanego przed rozwojem skutków katastrofy, ustalenie zakresu robót niezbędnych do bezpiecznego uporządkowania terenu katastrofy, doprowadzenie obiektu do stanu właściwego umożliwiającego kontynuację budowy. Tym samym wprowadza się plan naprawczy. Co istotne to w takich sytuacjach plan naprawczy powinien być uwzględniany jako koszty ratowania i zapobieżenia szkodzie art. 826 k.c. Nie powinny być one limitowane podlimitem.

Miałeś szkodę na budowie? Zadzwoń lub napisz.

Zapraszam do kontaktu

dr Michał Kołodziejczyk

 

Skuteczność Gwarancji Ubezpieczeniowej. Spory co do niewykonania zobowiązania w umowie o roboty budowlane.

Gwarancja ubezpieczeniowa wbrew często zwyczajowemu określaniu jej przez wielu prawników nie jest rodzajem polisy ubezpieczeniowej. Nie jest rodzajem ubezpieczenia i nie stosuje się do niej przepisów ubezpieczeniowych. Faktu tego nie zmienia art. 4 ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, który do czynności ubezpieczeniowych zalicza zawieranie umów gwarancji ubezpieczeniowych. Na powyższe nie ma również znaczenie określanie wynagrodzenia ubezpieczyciela jako składki.

Umowa gwarancji ubezpieczeniowej, mimo także podobieństwa celu gospodarczego z umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, nie jest umową do której stosuje się, w tym przez analogię, przepisy Kodeksu cywilnego o umowie ubezpieczenia. Generalnie natomiast gwarancja ubezpieczeniowa jest jedną z formą umowy gwarancji.

Gwarancja nie została uregulowana w sposób kompleksowy przez polskiego ustawodawcę, tym samym podlega zasadzie swobody umów (art. 353¹ k.c.). Jak wskazuje orzecznictwo, gwarancja ubezpieczeniowa jest jednostronnym zobowiązaniem ubezpieczyciela-gwaranta, że po ziszczeniu się określonych w nim „warunków”, które mogą być stwierdzone określonymi dokumentami, jakie beneficjent gwarancji załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, ubezpieczyciel ten spełni świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2018 r., IV CSK 86/17). Gwarancja może być ukształtowana jako stosunek prawny o charakterze abstrakcyjnym albo kauzalnym. W pierwszym wypadku płatność gwarantowanego świadczenia z racji wprowadzenia klauzuli „nieodwołalnie i bezwarunkowo” następuje na pierwsze żądania. W drugiej sytuacji zobowiązanie gwaranta powstaje po spełnieniu przesłanek określonych w umowie.

W obu przypadkach zobowiązanie gwaranta nie jest zobowiązaniem akcesoryjnym wobec stosunku podstawowego, w związku z którym gwarancja została udzielona. Oznacza to, że z racji samodzielności zobowiązania gwaranta, jego odpowiedzialność i jej zakres nie zależy od istnienia zobowiązania dłużnika ze stosunku podstawowego. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2022 r., I CSK 933/22). Generalnie zatem nie jest  istotne czy zobowiązanie (określona umowa) została prawidłowo wykonana czy nie.

Gwarant generalnie nie może bronić się zarzutami niewykonania umowy czy sporu zawisłego pomiędzy stronami.

Orzecznictwo wskazuje również, że korzystając ze swobody umów (art. 353¹ k.c.) strony mogą ukształtować przesłanki powstania zobowiązania gwaranta na różne sposoby. Mogą postanowić, że zobowiązanie gwaranta aktualizować się będzie tylko w razie spełnienia materialnych „warunków” zapłaty. Tj. rzeczywistego wystąpienia wypadku gwarancyjnego – np. niewykonania lub nienależytego wykonania zabezpieczanego zobowiązania, co podlega dowodzeniu na zasadach ogólnych i zakłada, iż zobowiązanie to istniało, zaktualizowały się przesłanki jego wymagalności oraz nie zostało wykonane Strony mogą też postanowić, że zobowiązanie gwaranta zaktualizuje się już w razie przedstawienia gwarantowi dokumentów – ściśle określonych w treści gwarancji – „stwierdzających” spełnienie „warunków” zapłaty (tzw. gwarancja dokumentowa). Nie zależy ono wówczas bezpośrednio od ziszczenia się jakichkolwiek przesłanek („warunków”) materialnoprawnych, leżących poza stosunkiem gwarancji.

W przypadku zaś cieszącej się szczególną popularnością w obrocie gwarancji „bezwarunkowej” i „na pierwsze żądanie” strony uzależniają zazwyczaj ciążący na gwarancie obowiązek zapłaty jedynie od skierowania doń przez beneficjenta żądania zapłaty ewentualnie połączonego z jego oświadczeniem, że zabezpieczane zobowiązanie nie zostało wykonane przez dłużnika (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2018 r., IV CSK 86/17).

Co również istotne to orzecznictwo uznaje, że samo posłużenie się w gwarancji zwrotem„bezwarunkowej” i „na pierwsze żądanie”, nie oznacza samo przez się, że mamy do czynienia z gwarancją bezwarunkową. Podobnie jak i nawiązanie do stosunku podstawowego z którego ma wynikać zabezpieczane zobowiązanie nie przesądza o pośredniej akcesoryjności gwaranta. Gwarancja zatem staje się niejako zabezpieczeniem wykonania określonego zobowiązania.

Żądanie natomiast wypłaty gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej udzielonej „nieodwołalnie, bezwarunkowo i na pierwsze żądanie” nie jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa tylko dlatego, że istnienie wierzytelności zabezpieczonej tą gwarancją pozostaje sporne. Co do zasady, skorzystanie z gwarancji nie stanowi nadużycia prawa w sytuacji, gdy dłużnik ze stosunku podstawowego nie uznaje swojej odpowiedzialności, a wierzyciel ma podstawy do podnoszenia, że przysługuje mu zabezpieczone tą gwarancją roszczenie. W takiej sytuacji jak podnosi judykatura, właściwym do podnoszenia roszczeń nie jest proces o wypłatę gwarancji, lecz sprawa tocząca się między zleceniodawcą a beneficjentem gwarancji.

Zatem to od treści gwarancji uzależnione są możliwości podnoszenia zarzutów przez gwaranta.

Masz problem z gwarancją? Zadzwoń lub napisz?

Zapraszam do kontaktu

dr Michał Kołodziejczyk